Από την αρχαιότητα που έζησαν ο βασιλικός γιατρός Δίφιλος ο Σίφνιος, (προσωπικός γιατρός του βασιλιά της Θράκης Λυσίμαχου, που έγραψε το έργο «Περί των προσφερομένων τοις νοσούσι και υγιαίνουσιν») και ο Σιφνιός ποιητής και πρωτοποριακός μουσικός Φιλοξενίδης ή Θεοξενίδης που εισήγαγε στην ποίηση μουσική τον όρο «σιφνιάζειν» (=πολύ επεξεργασμένες μελωδίες με χρωματισμούς και εκφραστικότητα), η παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Πολιτισμός
Η Σίφνος μετά το μεσαίωνα παρουσίασε πρόωρη μορφωτική ανάπτυξη και καλλιέργεια των γραμμάτων. Το πρώτο γνωστό σχολείο του νησιού λειτούργησε στο Κάστρο στις αρχές του 16ου αι. Έκτοτε, Δημοτικά Σχολεία, Ελληνικά, Γυμνάσια, Παρθεναγωγεία, Σχολές Κωδικογραφίας και Ρητορικής, Σχολές Εικονογραφίας, Αλληλοδιδακτικά Σχολεία κ.α. συνθέτουν μια πλούσια παράδοση στο χώρο της εκπαίδευσης.
Κορωνίδα όλων η «Σχολή του Παναγίου Τάφου» (από τα μέσα περίπου του 16ου αι.) γνωστή και ως «Παιδευτήριο του Αρχιπελάγους» που αποτέλεσε την πρώτη περίπτωση ανώτερης και δωρεάν παιδείας στην Ελλάδα και που η φήμη της κατέκτησε το πανελλήνιο. Εκεί ανάμεσα στους Σίφνιους φοιτούσαν σπουδαστές απ’ όλη την Ελλάδα. Από εκεί αποφοίτησαν δάσκαλοι, φιλόλογοι, κληρικοί, ιεραπόστολοι, πατριάρχες, κλπ. (περισσότεροι από πενήντα Σιφνιοί απόφοιτοι της περιώνυμης σχολής, αναδείχθηκαν σε πατριάρχες και μητροπολίτες).
Ανάμεσα στους δάσκαλους της Σχολής του Παναγίου Τάφου και ο επίσης Σιφνιός Νικόλαος Χρυσόγελος, Μέγας Διδάσκαλος του Γένους, πρώτος Υπουργός Παιδείας του Σύγχρονου ελληνικού κράτους, Γερουσιαστής και θεμελιωτής της Δημοτικής Εκπαίδευσης και της Αλληλοδιδακτικής Μεθόδου (Η προτομή του κοσμεί την ομώνυμη πλατεία στον Αρτεμώνα).
Και η παράδοση συνεχίζεται με «πλημμυρίδα σιφνιών δασκάλων» που τον 19ο και 20ο αι. κατέκλυσαν τον ελληνισμό δίνοντας του Φώτα και Παιδεία, με δημοσιογράφους, εκδότες και τυπογράφους, λαογράφους, ποιητές, στιχουργούς, ιστορικούς, ζωγράφους, νομομαθείς, καλλιτέχνες…
Με τον Ιωάννη Γρυπάρη, ποιητή, σπουδαίο μεταφραστή και εκπαιδευτικό από τον Αρτεμώνα ο οποίος διετέλεσε και πρώτος διευθυντής του Εθνικού θεάτρου, και τιμήθηκε με Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών από την Ακαδημία Αθηνών (Ο αδριάντας του Ιωάννη Γρυπάρη βρίσκεται στο προαύλιο του Δημοτικού σχολείου στον Αρτεμώνα).
με τον Απόστολο Μακράκη, πολυμαθή φιλόσοφο και θεολόγο με αξιόλογο έργο. (Η προτομή του βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία στην Καταβατή).
με τον Αριστομένη Προβελέγγιο από τα Εξάμπελα, ποιητή, μεταφραστή, διδάκτορα της φιλολογίας, βουλευτή και Ακαδημαϊκό. (Η προτομή του –φιλοτεχνημένη από το Γιαννούλη Χαλεπά, βρίσκεται στο προαύλιο του Γυμνασίου-Λυκείου Σίφνου).
με τον Κλεάνθη Τριαντάφυλλο – Ραμπαγά, μαχητικό δημοσιογράφο, εκδότη και σατυρικό ποιητή (η προτομή του βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία στην Απολλωνία)
Επίσης (με περιληπτική ανθολόγηση)
με τους αγιογράφους Αθανάσιο τον Σίφνιο, (μετέπειτα Μητροπολίτη Θηβών), το Νικόλαο Μελισσό, τον ιερομόναχο Αγάπιο Πρόκο, (που υπογράφει ως «Δευτερεύων Σίφνου»), τον Απόστολο Σγουρδαίο, κ.α
με τον Κάρολο Γκιων, εκπαιδευτικό, ιστορικό, πρωτεργάτη των νησιώτικων Ιστοριών, που έγραψε και την « Ιστορία της νήσου Σίφνου» το 1876
με τον Νικόλαο Δεκαβάλλα, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών και συντάκτη του «Ιστορικού Λεξικού» της Ακαδημίας Αθηνών
με τον Νίκο Γ. Σταφυλοπάτη, εκδότη, λογοτέχνη, δημοσιογράφο, και ποιητή που επιμελήθηκε την «Ανθολογία Σιφνίων ποιητών» και τη βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών συλλογή «Τα λαϊκά τραγούδια και τα κάλαντα στη Σίφνο» (1998),
με τον Αντώνιο Μαγγανάρη-Δεκαβάλλε, νομικό, νομολόγο, διδάκτορα Φιλοσοφίας, καθηγητή Πανεπιστημίου στις Η.Π.Α., και ποιητή βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών.
με τον Στέλιο Σπεράντσα, γιατρό, ποιητή και αρθρογράφο, πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και της Ένωσης Ιατρών Λογοτεχνών, που έγραψε και αναγνωστικά για το Δημοτικό & το Γυμνάσιο, με πολλές βραβεύσεις και διακρίσεις μεταξύ των οποίων και με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για τη επίδοση του στην παιδική λογοτεχνία
με τον Γεώργιο Μαριδάκη, καθηγητή στην έδρα του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ακαδημαϊκό (αγαπημένο καθηγητή του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή).
με τον Θεοδόση Σπεράντσα, φιλόλογο, εκδότη, Μέγα Λογοθέτη της Εκκλησίας της Ελλάδας, συγγραφέα, λογοτέχνη και ποιητή που τιμήθηκε με το Χρυσό Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών
με το Μανόλη Κορρέ, θεατρικό συγγραφέα τα έργα του οποίου μεταφράστηκαν και ανέβηκαν σε πολλές χώρες του κόσμου, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας θεατρικών συγγραφέων και διευθυντή για πάνω από 20 χρόνια του Θεατρικού Μουσείου
με τον Αντώνη Πρόκο, συγγραφέα, βραβευμένο ποιητή, δικαστή, Πρόεδρο Εφετών και μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
με τους ζωγράφους Ιωάννη Μαρούλη, Νικόλαο Μαρούλη και Κωσταντίνο Πανώριο (πολλά έργα του τελευταίου εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη)
με τον Κων/νο Διαλησμά, συγγραφέα, ποιητή, εκδότη του περιοδικού «Ανάπλασις» και ιδρυτή των εκπαιδευτηρίων «Διαλησμά»
με τον Αντώνιο Ζηλήμονα, πρωτοδίκη, πρόεδρο πρωτοδικών και Πρόεδρο του Αρείου Πάγου
με την Μαρία Χρυσόγελου, πρώτη ελληνίδα δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω
με τον Ιάκωβο Δραγάτση, κορυφαίο παιδαγωγό αρχαιολόγο και συγγραφέα
με τον Κώστα Ρωμάνο, δημοσιογράφο, συγγραφέα, ποιητή και εκδότη ελληνικών αγγλικών και αραβικών εφημερίδων στο Κάιρο
με τον Αιμίλιο Δραγάτση, φιλόλογο και θεατρικό συγγραφέα
με το Νικόλαο Καμπάνη, δημοσιογράφο και εκδότη με τον ‘Αριστο Καμπάνη, ποιητή, συγγραφέα, μεταφραστή, δημοσιογράφο, εκδότη, και πρόεδρο της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών
με τον Αριστείδη Πρόκο, δικηγόρο, συγγραφέα και ποιητή
με τον Άγγελο Κοσμή, δικηγόρο και λαογράφο
με τους ποιητές Γ. Β. Πρόκο, Ιωάννη Βαλή, Ισμήνη Καραίωσηφίδου-Πολίτου, Λέανδρο Πολενάκη, Γιώργο Λίκο, (της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς των ελλήνων ποιητών) , κλπ
με το Χρήστο Κουλούρη, εκπαιδευτικό, συγγραφέα και πολυβραβευμένο ποιητή
με τον Λευτέρη Σταυριανό, παγκόσμια διακεκριμένο Ιστορικό, καθηγητή των τμημάτων Ιστορίας των Πανεπιστημίων Νorth Western και της Καλιφόρνιας, συγγραφέα του πολυσυζητημένου σχολικού βιβλίου “Ιστορία του Ανθρωπίνου γένους», βιβλία του οποίου διδάσκονται ακόμα στις ΗΠΑ.
με τον Μάνο Φιλιππάκη, λαογράφο και λόγιο
με τον Νίκο Καλαμάρη, εκπαιδευτικό και συγγραφέα
με τις εκλεκτές ηθοποιούς Μαίρη Αρώνη, Ευδοξία Σταματοπούλου (Δεπάστα), Ειρήνη Βασιλάκη, Λέλα Πατρικίου κ.α.
με την Βαρβάρα Φιλιππάκη, αρχαιολόγο, που έκανε ανασκαφές στην Ακρόπολη του Άγιου Ανδρέα
με τη Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου- Καρόρη, μουσικό και παραγωγό ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών στην Ε.Ρ.Τ., που με το Σύνδεσμο «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας» δημιούργησε εργαστήρια μουσικής σε νησιά μεταξύ των οποίων και το Μουσικό Σχολείο Σίφνου (που λειτουργεί στο Κάτω Πετάλι με τον τίτλο Μουσικό Εργαστήρι «Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου-Καρόρη» ονομασία φόρο τιμής για την προσφορά της).
με τον Σταμάτη Πολενάκη, γνωστό γελοιογράφο και αντιστασιακό σκιτσογράφο την περίοδο της κατοχής.
με τον Νικόλαο Βερνίκο-Ευγενίδη, πρόεδρο του Ευγενίδιου Ιδρύματος, εφοπλιστή, και ευεργέτη του νησιού.
με τον Ευάγγελο Θ. Παντάζογλου, αεροναυπηγό, συνεργάτη του Αριστοτέλη Ωνάση, ευπατρίδη και καταξιωμένο φωτογράφο του νησιού.
με τον Στυλιανό Πρόκο, εφευρέτη και ευεργέτη του νησιού.
με τον Αντώνιο Γ. Τρούλλο, εκπαιδευτικό, λαογράφο και συγγραφέα που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το διδακτικό και συγγραφικό του έργο το 1988 και από την Ευρωπαϊκή Ένωση λογοτεχνών με το Χρυσό της βραβείο το 2009.
με τον Νίκο Α. Σταυριανό, συγγραφέα, λογοτέχνη, ερευνητή
Και στις μέρες μας…
με την κα Τζουλιέτα Καρόρη, ποιήτρια και παραγωγό ραδιοφωνικών εκπομπών στο 3ο πρόγραμμα της Ε.ΡΑ.
με τον κ. Σίμο Μιλτ. Συμεωνίδη, ιστοριοδίφη, ιστορικό και συγγραφέα της «Ιστορίας της Σίφνου» και των «Σιφνιακών» (επετηρίδες Ιστορικής Ύλης της Σίφνου -18 τόμοι έως σήμερα που εκδίδονται κάθε χρόνο με δαπάνη του Δήμου Σίφνου)
με τον κ. Τίτο Πατρίκιο, νομικό, κοινωνιολόγο, συγγραφέα, μεταφραστή και σπουδαίο ποιητή βραβευμένο στην Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία αλλά και με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο το 1994 και από την Ακαδημία Αθηνών το 2008 για το σύνολο του έργου του.
με τον κ. Γιώργο Ξ. Ματζουράνη, δημοσιογράφο και λογοτέχνη, μέλος της E.Σ.H.E.A. και της Εταιρείας Συγγραφέων
με τον κ. Νικόλαο Γ. Προμπονά, εκπαιδευτικό (Γυμνασιάρχη –Λυκειάρχη επί 25ετία στη Σίφνο), υπηρεσιακό πρόεδρο της Κοινότητας Απολλωνίας Σίφνου (1974) και συγγραφέα, που προσφέρει τις υπηρεσίες του στην τοπική κοινωνία από διάφορες κατά καιρούς, τιμητικές και άμισθες θέσεις.
με τον κ. Μίμη Ντ. Λεμονή συγγραφέα και ποιητή
με τον πανοσιολογιότατο αρχιμανδρίτη κ. Φιλάρετο Απ. Βιτάλη, συγγραφέα, μελετητή, ιεροκήρυκα
με την κα Ουρανία Απ. Καλογήρου, εκδότρια και λογοτέχνη
με τον κ. Γιώργο Μπρουνιά, ποιητή που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2010 για την ποιητική συλλογή του «Τέντα στον αέρα» (2009)
με 10 βουλευτές, με 2 υπουργούς και με αμέτρητους λαϊκούς ποιητές, επιστήμονες και καλλιτέχνες ως τις μέρες μας.
Στο νησί σήμερα κυκλοφορούν δυο τοπικές εφημερίδες, τα «Σιφνέικα Νέα» και η «Σίφνος» που είναι και η Αρχαιότερη των Κυκλάδων (εκδίδεται ανελλιπώς από το 1880), καθώς και μία διαδικτυακή εφημερίδα το «Σιφναϊκό Φως».
Η «Εταιρεία Σιφναϊκών Μελετών» οργανώνει κάθε 4 χρόνια στο νησί (1998, 2002, 2006, 2010) Διεθνή Σιφναϊκά Συμπόσια με εκατοντάδες εισηγητές και συνέδρους απ’ όλο τον κόσμο, και με ενδιαφέρουσες επιστημονικές ανακοινώσεις και εισηγήσεις που αφορούν στη Σίφνο (Στην περίοδο της Αρχαιότητας, του Βυζαντίου, της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας αλλά και στους νεότερους χρόνους, στην Αρχιτεκτονική της Σίφνου, την Γεωλογία τη Λαογραφία και τη Λογοτεχνία της) .
Το 2007 ο Ελβετικός Οργανισμός Τουρισμού βράβευσε τη Σίφνο στο Λουγκάνο ως «το Νησί των Ποιητών και του Πολιτισμού».
Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται δεκάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο νησί που στηρίζονται από τον Δήμο Σίφνου και που διοργανώνονται κατά κύριο λόγο από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου και άλλους τοπικούς φορείς και που πυκνώνουν εντυπωσιακά τη θερινή περίοδο: Εικαστικές εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις, λογοτεχνικές βραδιές, κινηματογραφικές προβολές, συναυλίες όλων των ειδών της μουσικής, παρουσιάσεις βιβλίων, φεστιβάλ μαγειρικής κλπ.
Γιατί… στη Σίφνο, η τέχνη και ο ντόπιος πληθυσμός βαδίζουν παράλληλα!
Ελληνικά
